Hùng Lý và lịch sử điện ảnh của Batman- Kỳ 2- Bow down to Nolan

 Kỳ trước, Hùng Lý đã đề cập đến yếu tố quá khứ của những bộ film thuộc hàng cổ điển của Batman, từ thời Adam West đến Batman của Tim Burton và Michael Keaton. Thế nhưng đó chỉ là những năm kỹ xảo điện ảnh còn chưa tân tiến, vậy những film Batman hiện đại hơn thì sẽ ra sao.. Và Christopher Nolan đã đến, đã làm film và đã chinh phục tất cả bởi ông đã kể câu chuyện về Batman chẳng hề mang yếu tố "truyện tranh" gì cả, nếu không muốn nói là vô cùng thực tế khiến người ta quên mất ông đang làm về 1 siêu anh hùng.

Bài viết sẽ khá là dài và có spoiler đấy... Vì 3 film lận mà :)

 Bruce Wayne, 8 tuổi, đi xem phim cùng bố mẹ và 1 tên cướp đã bắn chết họ ngay trước mặt cậu bé. Nuôi lòng căm thù cái ác, Bruce đi "du học" khắp thế giới để phát triển kỹ năng và trí tuệ của mình. Khi quay lại, cậu ta chọn biểu tượng con dơi và đánh bắt bọn tội phạm đang giết chết thành phố Gotham... Đó là câu chuyện ai cũng nhắc về Batman, origin này quá nổi tiếng đến độ sau này tạo ra nhân vật mồ côi nào cũng bị liên tưởng đến Batman. Thế nhưng nếu chúng ta đi sâu vào quá trình bắt đầu và "tập tành" làm Batman đó thì sao, theo nghĩa đen là chúng ta được nhìn quá trình trưởng thành của Bruce Wayne thì sao?

 Và Batman Begins ra đời. Ấn tượng đầu tiên của tui lúc đó khi mới nhìn thấy Christian Bale là: "Đây sẽ là 1 Bruce Wayne hoàn hảo!"- Và trừ vài yếu tố do kịch bản, tui đã đúng khi cái vẻ phớt lãng tử của Bruce Wayne đầy ăn chơi mua lại cả khách sạn chỉ trong vài giây đã làm tui bật cười, và khi ánh mắt tập trung nghiêm nghị xuất hiện tui đã được nhìn thấy Batman- Không phải chê Keaton nhưng Bruce Wayne của Keaton có phần hơi... ngáo ngơ theo kiểu nhà giàu công tử chứ không phải 1 kẻ trọc phú. Còn ở phương diện Batman thì ngoài cái giọng nghe như bị ho đàm kinh niên vốn mục đích để làm cho kẻ thù phải sợ hãi, tui hoàn toàn không có chút vấn đề gì bởi diễn xuất của Bale quá tuyệt vời.

 Batman Begins đã kể về câu chuyện Bruce Wayne đi khắp nơi, bị bỏ tù và được cứu ra gia nhập League of Shadow của Ra's al Ghul (tức cái, đó là League of Asassins và tên của hắn đọc là Rây-sh, không phải là Ra-z), phản bội sư môn và quay về làm Batman. Cái nhìn sâu hơn về sự sinh ra của Batman thay vì chỉ kể sơ sơ như những phần trước đã làm Batman Begins thú vị hơn ở phần đầu, để mọi người quên mất sự dài dòng của nó cho đến lúc Bruce khoác lên mặt nạ và bộ giáp để đi hành hiệp. Ở nửa sau thì việc Ra's thâu tóm Scarecrow làm việc cho mình để đầu độc thành phố  và mục đích "rửa sạch" thành phố Gotham đã đưa ra 1 cái gì đó mang tính gây tranh luận cao: ta luôn muốn diệt cỏ tận gốc 1 căn bệnh nhưng giết hàng triệu người để làm việc đó thì có nên làm hay không? Batman biết Ra's đúng khi cho rằng Gotham đã mục nát không chỉ ở bên ngoài mà ngay từ bên trong từng người dân ở đây, nhưng anh ta đã cho thành phố 1 cơ hội làm lại và để Ra's al Ghul chết với chính kế hoạch của mình.

"It's not who I am underneath, but what I do that defines me"

 Batman bắt đầu hành trình hy sinh bản thân vì thành phố và nỗi ám ảnh của mình từ khi đưa ra quyết định đó. Những cái nhìn gai góc về các nhân vật như vậy tạo nên 1 màu sắc mới mẻ khi không phải cứ thiện- ác đối đầu và phe thiện chiến thắng là hết. Tính thực tế của Nolan là vậy. Kể cả những phân khúc chiến đấu cũng chẳng hề đẹp mắt ảo diệu như Inception nhưng cũng đã lột tả được sự hỗn loạn thành phố đang vướng phải. Nolan bước đầu khắc họa được 1 Gotham u ám không phải bởi kiến trúc hay hình tượng mà bằng chính những con người sinh sống, chịu đựng và bảo vệ nó.

Và Batman Begins bùng nổ trở thành bom tấn của năm, và sau đó, tác phẩm có thể được đem vào hàng huyền thoại của những bộ film nói về Batman xuất hiện và gây chấn động, The Dark Knight- nó hay đến nỗi tên của nó được đặt cho bộ ba Batman của Nolan.

The Dark Knight kể về gã Joker tấn công và khủng bố cả thành phố Gotham để bắt buộc Batman phải lộ diện. Cả thành phố, trừ Gordon và phần nào là Harvey Dent, chẳng ai tin tưởng Batman thật sự bảo vệ cho họ và anh đang là gánh nặng của toàn thành phố. Điều này đã chứng minh được tính vigilante của Batman- anh chẳng cần người ta có tin mình hay không, anh chỉ bí mật giúp người mà thôi. The Joker lại dựa vào đó khiến người ta nghĩ 2 tên ác nhân đang đấu nhau và người dân Gotham là người phải chịu đựng để bắt họ giao nộp anh ra.

 Dent đã tự mình làm con mồi, nhưng Batman bắt được Joker. Tuy bị tra khảo nhưng hắn đã đưa ra 1 thử thách để xem Batman có thể cứu được cùng lúc cả Rachel Dawes lẫn Harvey Dent hay không. Hắn tráo thông tin về vị trí của cả 2 người, Rachel Dawes bị nổ tung, Harvey bị cháy nát nửa mặt và mang lòng oán hận Batman, và dĩ nhiên Joker cũng trốn thoát. Hắn đầu độc tâm trí của Harvey Dent và anh ta đã biến thành kẻ thù khó lường bậc nhất của Batman- Two Face. Dù vậy, Batman cũng đã có thể đánh bại được kế hoạch khủng bố Gotham của Joker và ngăn chặn Two Face hãm hại gia đình Gordon,. Để rồi Batman đã tự nhận mình sẽ đứng trong tối để bảo vệ thành phố, tất cả tội lỗi một mình anh sẽ gánh hết.

 The Dark Knight được đánh giá cực kì cao vì âm nhạc hoàn hảo, những tư tưởng tâm lý đầy phức tạp của các nhân vật đã làm đa dạng hóa các tuyến truyện, đặc biệt là các cú twist tâm lý của Joker. Ngoài ra những phân cảnh hành động lần này của Nolan đã đem tới 1 phim siêu anh hùng thật sự...đẫm máu và tăm tối. Ánh đèn chói sáng duy nhất lại có lẽ là ngọn đèn chiếu đến 2 chiếc phà đang ngấm ngầm muốn nổ tung nhau như hình tượng rằng ở trong bóng tối bao phủ cả con người vẫn còn đó những ánh sáng đủ kéo vực dậy thành phố đang nằm trong sự sợ hãi và hoang mang.

"Some men just want to watch the world burns"

 Hùng Lý tui muốn dành hết cả 1 đoạn để phân tích về Joker của film (R.I.P Heath Ledger). Đây có thể được coi là Joker thực tế nhất và điên loạn theo 1 phong cách khủng bố kinh khủng nhất mà thế giới có thể tạo ra được. Hắn thích chơi đùa với mạng sống của con người, hắn thử thách giới hạn của cả người tốt và người xấu khi giao kíp nổ cho cả 2 tàu, hắn không có 1 kế hoạch cụ thể nào hay mục đích nào cả, lấy cả núi tiền vẫn đốt để "Gửi đến 1 thông điệp" nhưng vẫn có thể xoay chuyển cả 1 người tốt hoàn toàn thành 1 kẻ ác như Harvey Dent. Và hắn làm như vậy... vì hắn thích, hắn tận hưởng sự hỗn loạn của thế giới, sự điên cuồng của bản thân và sự yếu đuối của kẻ khác Hắn đã thử thách cả chính sự kiên nhẫn, thịnh nộ, đau đớn, sợ hãi của Batman khi bắt anh phải lựa chọn cứu ai- người yêu cũ của mình hay người đang ủng hộ mình, bản thân Batman hay cả thành phố Gotham, hay thậm chí hắn còn đi trước cả Thám tử thông minh nhất thế giới với những kế hoạch điên rồ không đoán trước được. Ý tưởng của hắn chỉ đơn giản là muốn lôi sự hỗn loạn từ trong mỗi con người để xem được bản chất thật của họ... Tuy thất bại, nhưng sự ảnh hưởng của hắn để lại nặng nề đến cả phần sau.

 Tui không thể nào giấu được suy nghĩ rằng trong cả film, Joker mới thật sự là nhân vật chính với nhưng câu nói, câu chuyện, hành động thật sự có thể chuyển hóa cả tôi trở thành 1 kẻ có tư tưởng chống đối xã hội như hắn. Sự ảnh hưởng đến từ The Killing Joke đã giúp Ledger hoàn thành vai diễn này thật xuất sắc, và chính anh cũng đã ra đi cùng vai diễn này mãi mãi. Tượng Oscar cho "Diễn viên phụ xuất sắc nhất" đã chứng minh Joker thành công thế nào.

Phần kết, The Dark Knight Rises của Nolan lại khiến tui phải suy nghĩ về nó như là 1 nốt trầm không hoàn hảo để kết thúc 1 bản giao hưởng tuyệt vời. Nhưng dù vậy, đây vẫn là 1 film xuất sắc khi nó đã lại 1 lần nửa lột tả những mặt tối sâu thẳm nhất của Gotham 1 lần nữa.

 Đã 8 năm Batman vẫn lẩn trốn sau cái chết của Dent, nhưng sự xuất hiện của Bane nhằm mục đích khủng bố Gotham và lấy hết tiền của nhà Wayne đã khiến Batman ra tay 1 lần nữa. Batman bây giờ đã có thêm sự "giúp sức" của Catwoman nhưng thật sự là anh bị phản bội và Bane đập anh 1 trận nhừ tử vì sau 8 năm Bruce đã quá yếu ớt so với ngày xưa. Việc Bane bẻ gãy lưng và nhốt Bruce dưới 1 cái ngục không lối thoát lần này lại đưa cuộc chiến tâm lý đến với chính Bruce Wayne khi cảm giác bất lực, yếu ớt và cam chịu đã chống lại chính Bruce Wayne.

 Trog lúc đó cả thành phố Gotham bị cô lập và chịu sự độc tài của Bane, và thú thực cái này là rip off gần như hoàn toàn series No Man's Land: Bọn tội phạm tác quai tác quái, người dân chịu khổ sở, cảnh sát bị bắt nhốt vô dụng chẳng làm được gì, và Batman thì không thấy đâu cả. Chỉ duy có John Blake và Gordon là thật sự có kế hoạch để giải cứu thành phố nhưng chính họ cũng thất bại.

Batman trở lại, kéo vực tinh thần mọi người, đánh bại Bane và phát hiện ra kẻ đứng sau tất cả là cô "bồ" của mình, Talia al Ghul đã đến để trả thù cho cha mình là Ra's. Cô ta muốn kích nổ cả Gotham để hoàn thành tâm nguyện của cha, nhưng Batman ngăn chặn được tất cả, cho nổ bom ngoài biển và Batman lẫn Bruce Wayne biến mất hoàn toàn, sống yên bình bên Selina Kyle/Catwoman.

 Sau Joker, Nolan đã tạo ra 1 villain cũng thích sự hỗn loạn nhưng khác với tính điên rồ của Joker, hắn ta hoàn toàn có đủ sự thông minh lẫn sức mạnh trâu bò để hủy hoại Batman, và hắn làm việc có hệ thống hơn Joker rất nhiều khi từng bước một đã chiếm lĩnh hoàn toàn quyền lực tại Gotham, và việc cai trị bằng sự nghi kỵ có người giữ kíp nổ cũng đã lại 1 lần nữa mang sự sợ hãi, ngờ vực đến 1 thành phố vốn mục nát từ lâu. Tui tất nhiên là đồng ý cả 2 tay về hình tượng Bane như vậy, chứ không phải cái con ngu si ngớ ngẩn chỉ có cơ bắp như Batman&Robin, Thậm chí cả yếu tố tình cảm của Bane dành cho Talia cũng đã được khai thác như là nguyên nhân giúp Bane trở thành 1 kẻ bá đạo như vậy (dù bị thuộc hạ- zone). Tom Hardy đã diễn vai tuyệt vời nhất, chỉ sau Mad Max theo ý kiến riêng của tui khi tui thật sự thích 1 gã độc tài mạnh mẽ như vậy.

Catwoman mà Anne Hatthaway đem đến lần này hợp lý hơn rất nhiều, cô là 1 kẻ trộm, khi thiện khi ác, đùa giỡn với Batman, làm việc vì có lợi nhưng đã được cảm hóa, và cũng đem lòng yêu anh... Đó là tất cả những yếu tố đủ để đem đến 1 Selina Kyle tuyệt vời. Còn với Talia al Ghul- cú twist của film thì lại không có gì nổi trội lắm với những fan Batman hardcore.

 The Dark Knight Rises đã cho Batman thêm 1 người trợ giúp tuyệt vời là John Blake, cảnh sát duy nhất sau Gordon tin vào Batman, Joseph-Gordon Lewitt phần nào đã khiến khán giả tin rằng anh sẽ là 1 Robin tuyệt vời trong tương lai, nhưng cái kết lại hoàn toàn hụt hẫng. Tui không thích việc Nolan cho Batman "giải nghệ" theo cách khá là vô trách nhiệm như vậy, mặc dù nó cũng có vẻ là 1 happy ending khi Bruce được giải thoát như lời của Alfred, John Blake/Robin đã phát hiện ra hang dơi và có vẻ như sẽ là người kế nghiệp Batman bảo vệ Gotham.

 Lời kết là Nolan đã đem đến bộ ba Batman tuyệt vời đối với những fan hâm mộ hiện đại trong những năm gần đây khi đa số những kẻ thù chính của Batman được làm theo 1 phong cách thực tế, gai góc hơn, tăm tối hơn để tạo lên sự ảnh hưởng của cả 1 vũ trụ film DC, kẻ cả nhân vật "tươi rói" như Superman trong "Man of Steel" còn bị ảnh hưởng. Sự hy sinh của Batman như việc mất người thân, bị phản bội, gánh hết trách nhiệm giết Harvey Dent để thành phố ghét mình, hay thậm chí cả việc Bruce Wayne ngủ dậy không nổi vào buổi sáng cũng cho người ta thấy được mặt trái của việc trở thành 1 siêu anh hùng.
Chính sự thành công của Nolan đã đặt lên nghi vấn về độ thành công của "Batman v Superman: Dawn of Justice" sắp tới của Zack Snyder, nhưng với việc lần đầu đem Batman và Superman bem nhau trên màn ảnh theo phong cách comic mang rất nhiều kỳ vọng.
 Thế nhưng Nolan vẫn còn thua 1 bậc so với những thứ thật sự thể hiện được hết tất cả về Batman.

Kỳ 3- Animation vẫn là nhất.